Tam thất bắc có tên khoa học là Panax pseudo-ginseng, là loại cây cỏ nhỏ, sống lâu năm và thường mọc trên những vùng núi cao như ở Lào Cai, Hà Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng, Lai Châu,...
Mỗi cây tam thất bắc có từ 3 - 6 lá mọc đối trên đỉnh thân, hình lông chim, mép lá có răng cưa nhỏ. Mỗi cây chỉ mọc một cụm hoa hình cầu dẹt, màu lục vàng nhạt, khi chín sẽ chuyển sang đỏ và có hạt màu trắng.
Tam thất bắc có thể sử dụng cả củ, hoa và nụ. Trong đó rễ củ là phần được sử dụng nhiều nhất và thường thu hoạch trước khi cây ra hoa. Sau đó, sẽ được rửa sạch, phơi hoặc sấy khô để làm dược liệu.
Thành phần chính trong tam thất bắc chủ yếu là saponin (4,42 - 12%). Cụ thể là ginsenoside Rg1, ginsenoside Rb1, ginsenoside Re, notoginsenoside R1. Ngoài ra còn có flavonoid, phytosterol, polysaccharide và muối vô cơ.
Cây tam thất bắc được nhiều người xem là nhân sâm của Việt Nam bởi hàm lượng saponin dồi dào. Đây là dược liệu quý, có tác dụng bổ máu và nhiều công dụng tuyệt vời khác với sức khỏe. Nếu bạn đang có ý định dùng củ tam thất hay bột tam thất bắc, đừng bỏ qua bài viết này. Trong y học cổ truyền, củ tam thất bắc có vị đắng, ngọt, tính ôn; tác dụng chủ yếu vào gan và thận và có tác dụng hoạt huyết, bổ huyết, cầm máu, tiêu ứ huyết, tiêu sưng, giảm đau.
Panax notoginseng chứa các hợp chất gọi là saponin, có tác dụng chống ung thư, chống viêm, chống vi khuẩn, giảm cholesterol và cân bằng hệ miễn dịch. Ngoài ra còn có tác dụng trong việc giảm mức độ nghiêm trọng của tụ máu não hoặc sưng (phù nề) ở những người bị chảy máu não.
Chất noto ginsenosid trong tam thất ức chế khả năng thẩm thấu của mao mạch, hạn chế các tổn thương ở vỏ não do thiếu máu gây ra.
Tam thất được xem là vị thuốc được dùng để bổ máu hàng đầu trong nhóm dược liệu. Tác dụng chủ yếu vào phần âm huyết nên rất tốt trong việc bồi bổ khí huyết và cầm máu. Nhờ có tác dụng cầm máu, tiêu sưng nên được dùng trong các trường hợp chảy máu do chấn thương, làm tan máu,..
Không có căn cứ nào cho rằng dùng tam thất có thể gây suy giảm khả năng tình dục và sinh sản ở nam giới. Theo nghiên cứu hiện đại cho thấy tam thất có công năng tương tự như nội tiết tố sinh dục. Tuy nhiên, vì là vị thuốc chữa bệnh phần huyết nên được dùng cho phụ nữ nhiều hơn
Tam thất chứa nhiều chất dinh dưỡng rất tốt cho hệ tim mạch và khả năng điều hòa huyết áp cũng rất hiệu quả nên thường được sử dụng trong hỗ trợ điều trị một số bệnh như tăng huyết áp, đau đầu, hoa mắt chóng mặt, ù tai.
Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng loại dược liệu này và việc sử dụng tam thất để điều trị bệnh vẫn cần có sự tư vấn và chỉ định của bác sĩ để đạt được hiệu quả điều trị và an toàn.
Tam thất giúp cải thiện khả năng tuần hoàn, kể cả các mạch máu nhỏ. Giúp chống viêm mạch máu, tiêu trừ máu đông, phân hủy chất béo xấu, giảm tổn thương cơ tim, phục hồi lưu lượng máu và giãn mạch.
Ngoài ra, tam thất còn giúp làm giảm tần suất các cơn đau thắt ngực, giảm xơ vữa mạch vành, ngăn ngừa biến chứng cục máu đông.
Rễ cây tam thất có tác dụng gây hưng phấn thần kinh, từ đó giúp kích thích tâm thần, cải thiện khả năng ghi nhớ, chống căng thẳng và giảm stress.
Một số trường hợp phụ nữ mắc tình trạng huyết ứ dẫn đến kinh nguyệt không đều thì tam thất có thể là giải pháp phù hợp đề điều hòa lại.
Ngoài ra, phụ nữ sau khi tới thời kỳ kinh nguyệt hoặc phụ nữ sau khi sinh con dùng tam thất để bổ máu, giúp bù đắp lại tình trạng hao hụt do mất máu. Ưu tiên dùng cho phụ nữ sau sinh để nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
Trong tam thất bắc có panacrin có tác dụng hạn chế sự di căn của các tế bào ung thư. Gần đây tam thất được dùng trong một số trường hợp ung thư như máu, phổi, vòm họng, vú, tử cung, tuyến tiền liệt và thu được kết quả rất đáng kể.
Tuy nhiên bạn chỉ nên dùng tam thất như biện pháp bổ sung, không được phép bỏ thuốc điều trị.
Trong tam thất có chứa panax notoginseng saponin giúp hoạt huyết, lưu thông máu, làm trắng và loại bỏ tàn nhang,… Ngoài ra, trong tam thất còn có thêm các chất chống oxy hóa như acid oleanolic giúp chống lão hóa, loại bỏ các gốc tự do và tăng cường hệ miễn dịch.
Chữa suy nhược cơ thể ở người già và phụ nữ sau khi sinh: Tam thất 12g, sâm bổ chinh 40g, ích mẫu 40g, kê huyết đằng 20g, hương phụ 12g. Tán nhỏ, uống ngày 30g (có thể sắc uống với liều thích hợp).
Chữa rong huyết, rong kinh do bế kinh, huyết ứ: Tam thất 4g, ngảiđiệp 12g, ô tặc cốt 12g, đương quy, xuyên nhung, đơn bì, đan sâm, mỗi vị 8g,một dược, ngũ linh chi, mỗi vị 4g. Sắc uống ngày 1 tháng.
Chữa đau thắt lưng: Sử dụng bột tam thất bắc cùng bột hồng nhân sâm lượng bằng nhau. Mỗi ngày dùng 4g bột thuốc hỗn hợp chia với nước ấm. Uống ngày 2 lần cách nhau 12 tiếng.
Chữa bệnh bạch cầu cấp và mạn tính bằng tam thất bắc: Sử dụng đương quy 15g, xuyên khung 15g, xích thược 20g. hồng hoa 10g, tam thất 6g. Đem tất cả dược liệu sắc nước uống trong ngày.
Chữa sản dịch ra nhiều cho phụ nữ sau sinh: Dùng 8g bột tam thất trộn với nước cơm. Mỗi ngày uống 2-3 lần.
Chữa huyết ứ, rong kinh, rong huyết: Sử dụng tam thất 4g, ô tặc cốt 12g, ngải điệp 12g, đan sâm, đơn bì, xuyên nhung, đương quy mỗi vị 8g, ngũ linh chi, một dược mỗi vị 4g. Sắc uống mỗi ngày.
Hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân mắc chứng bạch cầu cấp tính và mãn tính: Mỗi ngày dùng 6g tam thất bắc; xuyên khung, đương quy, xích thược mỗi loại 15g với 10g hoa hồng sắc với 500ml nước khi cạn còn khoảng 200ml thì tắt bếp.
Chữa máu ra nhiều sau sinh: Bột tam thất bắc uống cùng với nước cơm mỗi lần khoảng 8g. Ngày uống từ 2-3 lần.
Chữa thiếu máu: Bột tam thất bắc 6g/ ngày.Hoặc tần gà non vớitam thất ăn nguyên con
Chữa suy nhược cơ thể: 12g tam thất bắc, 20g kê huyết đằng, 40g sâm bổ chinh, 20g hươngphụ, 40g ích mẫu. Sau đó say nhỏ các nguyên liệu trộn đều. Mỗi ngày sắc 30g hỗnhợp với nước để uống.
Chữa đau bụng kinh: Dùng bột tam thất bắc 1 lần/ngày bằng cách nấu cháo loãng hoặc pha vớinước ấm.
Chữa nôn ra máu: gà 1 con làm sạch bỏ lòng. Tam thất bột 5g. Nước ngó sen 1 cốc (200ml). Rượu lâu năm nửa chén (15ml). Hầm cách thủy để ăn, cách ngày ăn 1 lần, đến khi khỏi.
Chữa ho ra máu, chảy máu cam, đi ngoài, đi tiểu ra máu: đá hoa 12g (nung). Tam thất 10g. Than tóc rối đốt tồn tính 4g. Tán bột chia làm 2 lần uống với nước chín sẽ khỏi.
Đi tiểu ra máu: tam thất bột 4g. Nước sắc cỏ bấc đèn và gừng tươi vừa đủ (200ml). Uống ngày 2 lần tới khi ngừng bệnh.
Xuất huyết đại tràng: tam thất bột 8g. Rượu trắng nhẹ 20 độ vừa đủ trộn với bột. Uống ngày 2 lần với Tứ vật thang (thục địa chế rượu 10g, bạch thược 10g, đương quy tẩm rượu sao 10g, xuyên khung 10g). Uống vài ba lần sẽ khỏi.
Loét hành tá tràng và dạ dày: tam thất dạng bột 12g, bạch cập 9g, mai mực 3g Nghiền bột mịn, ngày uống 3 lần, mỗi lần 3g uống từ 15 - 21 ngày.
Lỵ ra máu: bột tam thất bắc 12g. Nước gạo nếp vừa đủ. Uống từ 2 - 3 ngày.
Bệnh mạch vành (phòng và chữa): bột tam thất 3g ngày uống 5 lần liên tục tới khỏi. Hay bột nhân sâm và bột tam thất mỗi thứ 15g, uống ngày 2 lần liên tục tới khỏi. Hoặc dùng bột tam thất 1,5g, bột ngọc trai 0,3g, bột xuyên bối mẫu 3g. Uống ngày 2 lần, liên tục tới khỏi. Đau tức ngực: bột tam thất 8g. Uống với 15ml rượu nóng. Uống hàng ngày, lâu dài.
Phòng và chữa đau thắt ngực: ngày uống 3 - 6g bột tam thất (1 lần), chiêu với nước còn ấm. Đau thắt ngực do bệnh mạch vành: tam thất 20g, đan sâm 20g sắc uống hoặc lấy nước nấu cháo. Ăn liên tục trong vài tháng.
Chữa thấp tim: ngày uống 3g bột tam thất, chia 3 lần (cách nhau 6 - 8 giờ), chiêu với nước ấm. Dùng trong 30 ngày. Hay bột tam thất 1g, uống ngày 2 - 3 lần; làm chậm quá trình phát triển của bệnh.
Vết thương phần mềm bầm tím: bột tam thất bắc một ít, dấm vừa đủ, trộn đều đắp lên vết thương. Nếu vết thương bị loét thì rắc thẳng bột tam thất lên sẽ lành.
Bị ngã hoặc đánh mà vết thương bầm tím lâu không hết: tam thất uống 5g, nhai nát đắp lên.
Bị đánh hoặc ngã có vết thương kín trong nội tạng: bột tam thất bắc 15g. Cua sống 1 con. Làm sạch cua, giã nát, trộn đều, uống với rượu nóng. Cứ 2 ngày 1 lần tới khi hết đau.
Nam giới bị viêm tiền liệt tuyến: tam thất sống 3g. Nhai rồi nuốt hàng ngày vào buổi sáng sớm.
Chữa các vết bầm tím do ứ máu (kể cả ứ máu trong mắt): ngày uống 3 lần bột tam thất bắc, mỗi lần từ 2 - 3g, cách nhau 6 - 8 giờ, chiêu với nước ấm.
Chữa đau thắt lưng: bột tam thất bắc và bột hồng nhân sâm lượng bằng nhau trộn đều, ngày uống 4g, chia 2 lần (cách nhau 12 giờ), chiêu với nước ấm.
Viêm tĩnh mạch nông: uống bột tam thất bắc 2 lần/ngày, mỗi lần 2g.
Bổ dưỡng cơ thể: chóng mặt do thiếu máu: tam thất 3g, chim bồ câu 1 con. Hấp cách thủy để ăn hàng ngày.
Chữa bạch cầu cấp và mạn tính: tam thất 6g, đương quy 15 - 30g, xuyên khung 15 - 30g, xích thược 15 - 20g, hồng hoa 8 - 10g, sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần uống.
Lưu ý:
Không sử dụng tam thất bắc với những đối tượng như phụ nữ có thai, những người huyết hư ói máu, chảy máu cam, huyết nhiệt cũng không được dùng..
Đánh giá:
| Gửi đánh giá của bạn về bài viết: | Gửi đánh giá |
TAM THẤT BẮC PHỤC HỒI SỨC KHOẺ HẬU COVID- 19
CÔNG DỤNG BỘT TAM THẤT
Bột Tam Thất Bắc: Công Dụng, Cách Sử Dụng Và Lưu Ý
Bột tam thất Bắc giúp điều hòa kinh nguyệt cho nữ giới
Uống bột tam thất Bắc có tốt không?
Tam Thất Bắc Giảm Đau và Kháng Viêm: Giải Pháp Từ Thiên Nhiên Cho Sức Khỏe
Tam Thất Bắc: Giải Pháp Sức Khỏe Cho Người Cao Tuổi
Người cao tuổi sử dụng tam thất bắc được không?
Bột tam thất kỵ với gì?
Tam Thất Bắc Dạng Bột Dùng Có Tốt Không?
Chia sẻ bài viết:
.jpeg "Qc1")